Tham khảo Chiến tranh Pháp–Đại Nam

Ghi chú

  1. ↑ Theo lý giải của sử gia Phạm Văn Sơn: Sử Nguyễn ghi Pháp cầu hòa trước là không đúng. Phải cử người đến Gia Định, phài nộp tiền để đảm bảo thiện chí cầu hòa, chỉ hai việc ấy thôi thì cũng đủ hiểu. "Có lẽ sử thần ta vì tự ái dân tộc mà xuyên tạc chăng?"

Chú thích

  1. 1 2 Đại Nam thực lục, Đệ nhất kỷ, quyển 3
  2. 1 2 http://www.vusta.vn/vi/news/Thong-tin-Su-kien-Thanh-tuu-KH-CN/Thomas-De-Conway-va-Hiep-uoc-Versailles-1787-26081.html
  3. 1 2 3 4 http://tuanbaovannghetphcm.vn/luan-ve-nhung-nguyen-nhan-viet-nam-mat-nuoc-ve-tay-phap/
  4. ↑ Đại Nam thực lục, Đệ nhất kỷ, quyển 18
  5. ↑ Phạm Văn Sơn 1960, tr. 432
  6. ↑ Thomazi, Conquête, tr. 25–9
  7. ↑ Nguyễn Thế Anh 2008a, tr. 15-16
  8. ↑ Nguyễn Thế Anh 2008a, tr. 17
  9. 1 2 Đặng Việt Thủy & Đặng Thành Trung 2008, tr. 308
  10. ↑ Nguyễn Thế Anh 2008a, tr. 18
  11. ↑ Thomazi, Conquête, 64
  12. ↑ Nguyễn Thế Anh 2008a, tr. 57
  13. ↑ Thomazi, Conquête, 101
  14. ↑ Nguyễn Thế Anh 2008a, tr. 88
  15. ↑ Nhiều tác giả 2007, tr. 19
  16. ↑ Nhiều tác giả 2007, tr. 21
  17. 1 2 Thomazi, Conquête, 125
  18. ↑ Nhiều tác giả 2007, tr. 26
  19. ↑ Nhiều tác giả 2007, tr. 29
  20. ↑ Nhiều tác giả 2007, tr. 32
  21. ↑ Thomazi, Conquête, 29–33
  22. ↑ “Trận Đà Nẵng 1858”. 
  23. ↑ Theo Thi văn quốc cấm thời thuộc Pháp, Thái Bạch biên soạn, Sài Gòn, Nhà xuất bản, Khai Trí, 1968.
  24. ↑ Duboc, E., Trente cinq mois de campagne en Chine, au Tonkin, trang 23
  25. 1 2 Nguyễn Thế Anh 2008a, tr. 28
  26. ↑ Nguyễn Thế Anh 2008a, tr. 29
  27. ↑ Duboc, E., Trente cinq mois de campagne en Chine, au Tonkin, trang 26
  28. ↑ Nguyễn Thế Anh 2008a, tr. 31
  29. ↑ Đào Duy Anh 2002, tr. 500
  30. 1 2 3 Nguyễn Thế Anh 2008a, tr. 32
  31. ↑ Nguyễn Thế Anh 2008a, tr. 33-34
  32. ↑ Đào Duy Anh 2002, tr. 502
  33. ↑ Nguyễn Phan Quang căn cứ tài liệu của G. Taboulet để ghi rằng thời gian hai bên thương thuyết chỉ "hơn một ngày" (tr. 284). Nhưng theo Nhóm Nhân Văn Trẻ thì cuộc hội đàm này kéo dài từ ngày 28 tháng 5 đến ngày 3 tháng 6 năm 1862 (tr. 60). Trong phái bộ nhà Nguyễn có một linh mục tên là Đặng Đức Tuấn (đi theo làm thông ngôn?). Sau, vị tu sĩ có làm bài thơ "Lâm nạn phụng quốc hành" kể lại việc này. Nhưng phần thương thuyết của hai phái bộ, ông cũng chỉ diễn tả có mấy câu: Quan bèn nói với Tây Dương/ Xin hãy nghĩ lại khoản thường khoản giao/ Sao cho đừng thấp đừng cao/ Sao cho vừa phải lẽ nào mới an...Làm lời ba nước giao hòa/ Trong mười hai khoản ngặt ba bốn điều/ Quan ta thấy bớt đã nhiều/ Chịu đi cho rảnh về triều cho xong...(Tham khảo thêm sách "Đặng Đức Tuấn, tinh hoa Công giáo Việt Nam". Xuất bản tại Sài Gòn, 1970).
  34. ↑ GS Phan Khoang, Việt Pháp bang giao sử lược, Huế, 1950, tr. 148.
  35. ↑ Dẫn theo Nguyễn Phan Quang, tr. 285.
  36. ↑ Phạm Văn Sơn, tr. 162, 164 và 173.
  37. ↑ Theo H. Abel, thì việc chiếm giữ Nam Kỳ, ngoài lợi ích về mặt chính trị, còn có những lợi ích to lớn về các mặt khác, nhất là kinh tế. Theo bản thống kê in trong sách này, thì tổng các nguồn thu nhập tại 3 tỉnh miền Đông Nam Kỳ trong năm 1863 là: 3.900.000 Franc Pháp, bởi vậy việc xin chuộc đất thật là nan giải.
  38. ↑ https://dantri.com.vn/van-hoa/ky-2-hue-da-mat-luong-co-vat-lon-nhu-the-nao-20151203092850179.htm
  39. ↑ Marolles, tr. 178–92
  40. ↑ Huard, tr. 103–22; Loir, tr. 13–22; Thomazi, Conquête, tr. 165–6; Histoire militaire, tr. 62–4
  41. ↑ Eastman, tr. 51–7
  42. ↑ Marolles, tr. 75–92
  43. ↑ Marolles, tr. 133–44; Lung Chang, tr. 90–1
  44. ↑ Eastman, tr. 57–65
  45. ↑ Huard, tr. 26–30
  46. ↑ P.Vial, trang 58
  47. ↑ Fourniau, C., trang 64
  48. ↑ Fourniau, C., trang 67
  49. ↑ Jules Gros, trang 196, 197
  50. ↑ Fourniau, C., trang 71-72
  51. ↑ Fourniau, C., trang 81
  52. ↑ Thomazi, A., Histoire militaire de l’Indochine française, trang 31
  53. ↑ Paulin Vial, trang 63, 64
  54. ↑ Phan Khoang, trang 220
  55. ↑ Thomazi, A., trang 45
  56. ↑ Thomazi, A., trang 46
  57. ↑ Loir, M., trang 41
  58. ↑ Thomazi, A., trang 47
  59. ↑ Thomazi, A., trang 50
  60. ↑ Thomazi, A., trang 51
  61. ↑ Thomazi, A., trang 52-53
  62. ↑ Huguet, L., trang 89
  63. ↑ Huguet, L., trang 91
  64. ↑ Huguet, L., trang 92
  65. ↑ Thomazi, Conquête, 126–7
  66. ↑ Thomazi, Conquête, 126–8
  67. ↑ Nguyễn Thế Anh 2008a, tr. 86
  68. ↑ Nguyễn Thế Anh 2008a, tr. 87
  69. ↑ Nguyễn Thế Anh 2008a, tr. 90-91
  70. ↑ Nguyễn Thế Anh 2008a, tr. 95
  71. 1 2 Antonini, Paul, tr. 269
  72. 1 2 Antonini, Paul, tr. 270
  73. ↑ Rambaud, Alfred, tr. 424
  74. 1 2 Antonini, Paul, tr. 271
  75. ↑ Minh Thắng (ngày 31 tháng 5 năm 2010). “Hoàng Diệu - vị Tổng đốc trung liệt của Hà Nội”. Truy cập ngày 1 tháng 5 năm 2013. 
  76. 1 2 Antonini, Paul, tr. 272
  77. 1 2 3 Antonini, Paul, tr. 273
  78. ↑ Antonini, Paul, tr. 274
  79. ↑ Antonini, Paul, tr. 275
  80. ↑ Thomazi, Conquête, 165
  81. ↑ Thomazi, Conquête, 167
  82. ↑ Thomazi, Conquête, 169
  83. ↑ Bắc Lệ nay ở xã Tân Thành, huyện Hữu Lũng tỉnh Lạng Sơn còn có thông Bắc Lệ và ga Bắc Lệ.
  84. ↑ De Lonlay, tr. 114
  85. ↑ Việt Nam sử lược, tr. 543-544.
  86. ↑ Phạm Văn Sơn, Việt sử tân biên, quyển 5, tập thượng, Sài Gòn năm 1962, tr. 438-440
  87. ↑ Đinh Xuân Lâm, Nguyễn Văn Khánh, Nguyễn Đình Lễ, Đại cương lịch sử Việt Nam, tập II, Nhà xuất bản Giáo dục năm 2006, tr.59-60
  88. ↑ Thomazi, A., trang 62
  89. ↑ G. Taboulet, Le geste français en Indochine (tập 2), Paris, 1956, tr. 472.
  90. ↑ Thomazi, A., trang 63
  91. ↑ Thomazi, A., trang 64
  92. ↑ Đáng kể là các cuộc khởi nghĩa của: Trương Định, Đỗ Trình Thoại, Võ Duy Dương, Nguyễn Hữu Huân, Nguyễn Trung Trực,...
  93. ↑ Souvenir de l’expédition de Cochinchine, Paris, 1865, tr. 161.
  94. ↑ Dẫn lại theo Nguyễn Phan Quang, tr. 286.
  95. ↑ Huguet, L., trang 98
  96. ↑ Huguet, L., trang 99
  97. ↑ Huguet, L., trang 97
  98. ↑ Huguet, L., trang 100
  99. ↑ Huguet, L., trang 101-02
  100. ↑ Billot, tr. 411-15
  101. ↑ Bruce M. Lockhart, William J. Duiker Historical Dictionary of Vietnam 2010 -trang 154"
  102. ↑ Huard, tr. 122–30; Thomazi, tr. 166
  103. ↑ Pierre Brocheux và Daniel Hémery. Indochina, An Ambiguous Colonization, 1858-1954. Berkeley, CA: University of California Press, 2009. tr 15-69
  104. ↑ Trần Trọng Kim. Việt Nam Sử lược. Sài Gòn: Bộ Giáo dục Trung tâm học liệu, ?. tr 221
  105. ↑ McAleavy, tr. 213–14
  106. ↑ Billot, tr. 171–84
  107. ↑ Huard, tr. 246
  108. ↑ Billot, tr. 178–80
  109. 1 2 Trần Thanh Tâm, sách đã dẫn, tr 32
  110. ↑ Kahin, George McTurnin; Lewis, John W. (1967). The United States in Vietnam: An analysis in depth of the history of America's involvement in Vietnam. Delta Books.  Chú thích sử dụng tham số |coauthors= bị phản đối (trợ giúp)
  111. 1 2 Nhiều tác giả 2007, tr. 75
  112. ↑
  113. 1 2 3 4 5 Nhiều tác giả 2007, tr. 325
  114. ↑ báo Việt Nam độc lập, ngày 1-2-1942
  115. ↑ Gosselin, L’Empire d’Annam, Paris, Librairie Académique Didier, Perrin et Cie, Libraires-Editeurs, 1904, t.XVII
  116. ↑ Souvenir de l’expédition de Cochinchine, Paris, 1865, tr. 161.
  117. ↑ Dẫn lại theo Nguyễn Phan Quang, tr. 286.
  118. ↑ Vị vua duy nhất kể chuyện đời mình trên bia đá, VnExpress, 9/2/2016
  119. ↑ Việt Sử toàn thư, tr 417

Tài liệu

  • McAleavy, H., Black Flags in Vietnam: The Story of a Chinese Intervention (New York, 1968)
  • Billot, Albert, L’affaire du Tonkin: histoire diplomatique de l’établissement de notre protectorat sur l’Annam et de notre conflit avec la Chine, 1882–1885, par un diplomate, J. Hetzel et Cie, éditeurs, Paris, 1886, vi+ 430 pp.
  • Huard, L., La guerre du Tonkin (Paris, 1887)
  • Armengaud, J. L., Lang-Son: journal des opérations qui ont précédé et suivi la prise de cette citadel (Paris, 1901)
  • Duboc, E., Trente cinq mois de campagne en Chine, au Tonkin (Paris, 1899)
  • Dukay, P., Les héros de Tuyen-Quan (Paris, 1933)
  • Fourniau, C., Annam–Tonkin 1885–1896: lettrés et paysans vietnamiens face à la conquête coloniale (Paris, 1989)
  • Huard, La guerre du Tonkin (Paris, 1887)
  • Huguet, L., En colonne: souvenirs de l'Extrême-Orient (Paris, 1888)
  • Lecomte, J., Lang-Son: combats, retraite et négociations (Paris, 1895)
  • Loir, M., L'escadre de l'amiral Courbet (Paris, 1886)
  • Lung Chang [龍章], Yueh-nan yu Chung-fa chan-cheng [越南與中法戰爭, Vietnam and the Sino-French War] (Đài Bắc, 1993)
  • Thomazi, A., Histoire militaire de l’Indochine française (Hà Nội, 1931)
  • Thomazi, A., La conquête de l'Indochine (Paris, 1934)
  • Đào Duy Anh (2002), Lịch sử Việt Nam từ nguồn gốc đến Thế kỷ XIX, Nhà xuất bản Văn hóa Thông tin 
  • Nguyễn Thế Anh (7 tháng 3 năm 2020). Việt Nam thời Pháp đô hộ. Nhà xuất bản Văn Học. ISBN 1107020003574 Kiểm tra giá trị |isbn= (trợ giúp). 
  • Phạm Văn Sơn (1960), Việt sử toàn thư 
  • Đặng Việt Thủy; Đặng Thành Trung (2008), 54 vị hoàng đế Việt Nam, Hà Nội: Nhà xuất bản Quân đội nhân dân 
  • Nhiều tác giả (2007), Những vấn đề lịch sử triều Nguyễn, TP Hồ Chí Minh: Nhà xuất bản Văn hoá Sài Gòn 
  • Trần Thanh Tâm (1996), Tìm hiểu quan chức nhà Nguyễn, Huế: Nhà xuất bản Thuận Hóa 
Nhà Nguyễn thời độc lập (1802-1884)
Các vua (* là vua bị giết)
Các sự kiện, cuộc chiến
Các lĩnh vực
Các nước ngoài liên quan
Lần thứ nhất
(1858–1863)
Lần thứ hai (1873)
Lần thứ ba (1882–1886)
Các hiệp ước Pháp - Nguyễn
Các hiệp ước Pháp - Thanh
Kháng cự của
triều Nguyễn
Các phong trào
trước Cần Vương
Phong trào
Cần Vương
Các phong trào
nhân dân
Các đảng phái